Amerykańska whiskey żytnia to trunek, który w świadomości wielu osób utożsamiany jest z postacią George Washingtona, który sam podobno zajmował się destylacją wspomnianego alkoholu. Współcześnie rye whiskey nie cieszy się dużą popularnością.
Swoistym centrum produkcji tego rodzaju trunków był północny wschód Stanów Zjednoczonych.
Jednak po upadku owego bastionu i wzroście popularności trunków takich jak wódki, szkockie single malty czy bourbony, klasyczna rye
whiskey chyliła się ku zmierzchowi. Miłośnicy american staright whiskey zaczęli jednak otwierać małe destylarnie, aby ich ulubiony trunek nadal pozostał obecny w świadomości degustatorów.
Rye whiskey jest wyjątkowo wytrawna, dzika i pikantna. Wyróżnia ją lekko zbożowy i kwaśny charakter. Wiek przydaje trunkowi złożoności i subtelności. W smaku wyczuwalne są nuty przypraw i karmelu.
Whiskey żytnia była pierwszym
trunkiem, który wydestylowali imigranci, przybyli na tereny dzisiejszych Stanów Zjednoczonych. Na przestrzeni setek lat, rye whiskey zmieniła swój charakter, jednak nie utraciła mocy i dzikości.
Podobno rye whiskey była pierwszą whiskey, którą destylowano na terenie Stanów Zjednoczonych. Imigranci, którzy przybyli ze Starego Kontynentu, osiedlali się na obszarze dzisiejszego Maryland czy Pensylwanii.
Wspomniani imigranci
pochodzili najczęściej z Niemiec, Szkocji, Irlandii i zajmowali się rolnictwem. Nadwyżki uprawianych zbóż – głównie kukurydzy, wykorzystywali do destylacji alkoholu.
Rozpoczęły się eksperymenty z innymi zbożami – jęczmieniem oraz żytem, który znacznie lepiej rósł na amerykańskiej ziemi niż jęczmień. Osadnicy nie zwracali uwagi na niuanse, takie jak smak czy aromat produkowanego alkoholu – trzymali
destylat w beczce ze względów praktycznych i spożywali go zawsze, gdy naszła ich na to ochota i nadarzyła się sposobność.
Wzrost zainteresowania żytnią whiskey spowodował problemy z podażą trunków. Destylatorzy nie dysponowali bowiem starymi, wyleżakowanymi destylatami, a zapas magazynowe uległy dynamicznemu skurczeniu.
Aby sprostać popytowi na
rye whiskey, należało wzmocnić moce produkcyjne i zwrócić baczniejszą uwagę na jakość produkowanych trunków.
Obecnie rye whiskey produkowana jest zarówno przed destylarnie, które starzą i butelkują destylaty, jak i przez niezależnych dystrybutorów, którzy wyszukują beczki pełne wyleżakowanych destylatów, które następnie butelkują i sprzedają,
pod własnym brandem.
Jednym z najlepszych przykładów destylarni, które poważnie podchodziły do produkcji żytniej whisky, była Anchor Distilling Company, mająca siedzibę w San Francisco.
Właściciel firmy – Fritz Maytag, zafascynowany żytnią whiskey
destylował wyłącznie ze słodu żytniego w tradycyjnych miedzianych alembikach. Krótki czas maturacji destylatów wyróżniał produkty Maytaga spośród innych.
W ten sposób sentymentalny właściciel Anchor Distilling Company chciał
przybliżyć konsumentom smaki, których kosztowali XVIII wieczni osadnicy ze Wschodniego Wybrzeża.
Wielu koneserów gatunku uznaje za pierwszą żytnią whiskey Old Overholt. Trunek produkowany ówcześnie w Pensylwanii, którego receptura sięga 1812 roku.
Old Overholt wyróżniał się silnymi i mocnymi tonami oraz prawdziwie nieokiełznanym
klimatem rye whiskey.
Straight whiskey to trunek destylowany z zacieru, który zawiera minimum 51% jednego rodzaju zbóż – najczęściej jest to kukurydza, żyto, pszenica lub jęczmień.
Straight rye whiskey to z kolei trunek destylowany z zacieru zawierającego
minimum 51% żyta, o maksymalnej zawartości alkoholu 80% i leżakowany minimum przez 2 lata w beczkach dębowych, wypalanych od środka. Destylat, który poddawany jest maturacji, musi zawierać nie więcej niż 62,5% alkoholu, a rozlewany
do butelek – nie mniej niż 40%.
Small batch to nic innego jak whiskey destylowana w niewielkiej, limitowanej ilości lub trunek zestawiany z najlepszych destylatów danej destylarni.
Słownik podstawowych pojęć