Irlandzka whiskey często bywa porównywana ze szkocką uisge beatha. Jednak trunki produkowane na Zielonej Wyspie znacznie różnią się od szkockiego odpowiednika. Zasadniczy kontrast stanowi brak dymnego aromatu i wyjątkowość smaku irlandzkich
whiskey.
Ziarna jęczmienia w Irlandii suszy się przy użyciu pieców elektrycznych lub tych ogrzewanych węglem, dzięki czemu powstający destylat jest wolny od torfowego posmaku – typowego dla szkockich whisky.
Inną
istotną różnicą pomiędzy trunkami z Irlandii i Szkocji jest trzykrotna destylacja, która stosowana jest przy produkcji większości irlandzkich whiskey. Szkocja słynie zaś z dwukrotnej destylacji. Wszystkie wymienione wyżej aspekty
składają się na lekki, łagodniejszy i bardziej „okrągły” smak trunków pochodzących z Zielonej Wyspy.
Oprócz wspomnianej trzykrotnej destylacji i różnic w suszeniu ziaren jęczmienia, warto zwrócić uwagę, że w Irlandii po zakończeniu procesu destylacji, spirytus rozcieńcza się wodą do mocy ok. 70%. Następnie taki destylat trafia do beczek aromatyzowanych – głównie po bourbonie, rumie, sherry czy koniaku.
Według irlandzkiego prawa, destylat musi leżakować co najmniej przez okres 3 lat. Najczęściej jednak wkłady leżakują od 5 do 8 lat. Rzadkością są trunki, które leżakują dłuższy okres.
Warto w tym miejscu również wspomnieć o specyficznym klimacie panującym na Zielonej Wyspie. W Irlandii w przeciwieństwie do Szkocji klimat jest umiarkowany i łagodny – dzięki czemu destylaty dojrzewają szybciej.
Niektórzy wskazują
jeszcze jedną ważną różnicę w szkockim i irlandzkim podejściu do wytwarzania uisge beatha - Irlandczycy skupiają większą uwagę do samego procesu produkcji i beczek, a Szkoci do osoby master blendera.
W 1779 roku w Irlandii działo już około 2 tysięcy destylarni. Historia wytwarzania alkoholu na tym obszarze jest więc długa i obfitująca w zaskakujące fakty. Tak naprawdę nie wiadomo dokładnie, od kiedy destyluje się na Zielonej Wyspie.
Według legend sztuka ta dotarła na irlandzkie tereny wraz z chrystianizacją około VI w. n. e.
Pierwsze udokumentowane wzmianki dotyczące wytwarzania alkoholu mocnego pochodzą z XV wieku. Najstarsza licencjonowana gorzelnia
w Irlandii Północnej – Bushmills, została zarejestrowana w 1608 roku.
Wspomniane 2 tysiące destylarni, które funkcjonowały już w 1779 roku, w większości przypadków, działały więc nielegalnie. W 1823 roku weszła w życie ustawa, która określała minimalną wielkość alembików i nakazywała konieczność licencjonowania
działalności gorzelni.
Skutkiem tego było powstanie kilku legalnych firm produkujących irlandzką whiskey np. John Jameson, John Power czy George Roe.
W 1831 roku niejaki Eneasz Coffey stworzył kolumnę destylacyjną, która umożliwiała pracę w systemie ciągłym. Wynalazek ten był prawdziwie rewolucyjny i świetny, ale nie spotkał się z aprobatą i został odrzucony. Na ironię – to Szkoci
skorzystali najwięcej z kolumny Coffeya, która nie została doceniona przez Irlandczyków.
Innym wydarzeniem, które zapisało się na kartach historii irlandzkich porażek, było założenie z inicjatywy brata Theobalda Mathewa
w 1838 roku, ruchu na rzecz całkowitej abstynencji (Total Abstinence Movement). Działalność brata Theobalda w zwalczaniu spożycia alkoholu, zaowocowała zamknięciem się kliku pomniejszych destylarni.
Kiedy w drugiej połowie XIX wieku większość krajów europejskich zmagała się z atakiem filoksery, która niszczyła ogromne połacie winnic, Irlandczycy, zamiast iść śladem Szkotów – nie wykorzystali złej passy producentów wina i nie podbili
rynków, cierpiących z powodu epidemii.
W 1919 roku w Irlandii wybuchła wojna o niepodległość, a trzy lata później rozpoczęła się wojna domowa, która skutecznie zmiotła irlandzkich gorzelników z międzynarodowej areny, na
której to nie byli oni już w stanie konkurować ze szkockimi producentami.
Kolejne lata na kartach historii irlandzkiego gorzelnictwa, zapisały się jako okres zamykania kolejnych destylarni.
Na początku lat 60 XX wieku eksport irlandzkiej whiskey, praktycznie nie istniał. W 1966 roku utworzono konsorcjum
– Irish Distillers Group (IDG). Zadaniem konsorcjum była ochrona interesów irlandzkich gorzelników.
Obecnie w Irlandii produkuje się głównie whiskey mieszaną. Naprawdę niewielką część produkcji stanowią single malty i pure pot still whiskey (od klasycznego malta różni się tym, że do jej produkcji używa się zarówno niesłodowanego,
jak i słodowanego jęczmienia, czego efektem jest oleista konsystencja i bogata paleta smakowa).
Na Zielonej Wyspie – w odróżnieniu od Szkocji, nie wyróżnia się regionów produkcji whiskey. Irlandzkich trunków jest naprawdę
wiele i każdy miłośnik tego obszaru, odnajdzie whiskey, której smakiem będzie mógł się cieszyć podczas powolnej degustacji.