Podczas degustowania whisky to nos odgrywa znacznie większą rolę niż usta czy język. Wynika to z faktu, że nos jest o wiele czulszym sensorem aniżeli język. Sam smak jest wrażeniem, które odbiera się ustami, spotęgowanym jednak przez
aromaty wyczuwane nosem. Wystarczy wspomnieć, że jednemu kubkowi smakowemu na języku odpowiada 10 tysięcy receptorów w nosie.
Mistrzowie kupażu w pierwszej kolejności analizują bukiet whisky, a dopiero później biorą łyk
trunku.
Idealnym miejscem do degustacji trunków, jest pozbawiony napływających zapachów z zewnątrz pokój, o dobrym oświetleniu – które umożliwi ocenę barwy whisky. Takie pomieszczenie powinno sprzyjać powolnej kontemplacji smaku, aromatu i
wyglądu trunku. Wybierając się na degustację whisky, należy zrezygnować z używania wszelkich zapachów – perfum czy wody po goleniu.
Degustacja nie ma również prawa się udać, jeśli jesteśmy chorzy, mamy niedrożny nos lub nie jesteśmy w stanie się skoncentrować na wykonywanych czynnościach i własnych zmysłach.
Aby właściwie z analizować trunek, niezbędne jest odpowiednie naczynie. Szkło wykorzystywane do analizy bukietu whisky ma czaszę w kształcie tulipana - wąski wlot i znaczniki z boku.
Wąski wlot jest niezwykle istotny, gdyż skutecznie kumuluje aromaty unoszące się z trunku. Podczas degustacji, dobrze jest przykryć wlot kieliszka szklaną przykrywką, która zapobiega ulatnianiu się aromatów whisky. Jeśli nie dysponujemy specjalistycznym szkłem, podczas degustacji możemy wykorzystać małe kieliszki do wina deserowego z czaszą w kształcie tulipana.
Przystępując do degustacji lub będąc jej organizatorem, warto zwrócić uwagę na moc degustowanego alkoholu. Nie wszystkie whisky mają 40% moc – są również trunki 43%, 46%, a nawet 55% czy 60% (butelkowane prosto z beczki, nierozcieńczane).
Podczas jednej degustacji dobrze jest skupić się na whisky o zbliżonej mocy.
Oczywiście akceptowane jest dodawanie wody do trunku podczas degustacji, co ma na celu obniżenie zawartości alkoholu i lepsze wyczucie wszystkich zawartych w whisky aromatów i smaków. Jednak niektórzy nie uznają tego sposobu i nie chcą czy nie lubią rozcieńczać wodą alkoholu. Warto jednak podkreślić, że receptory smaku funkcjonują lepiej, gdy nie są znieczulone wysoką mocą alkoholu.
Do rozcieńczania whisky podczas degustacji, należy wykorzystać wodę niegazowaną, miękką, źródlaną, która obniża zawartość alkoholu do 20%. Klasyczne kieliszki degustacyjne mają na ściankach dwa znaczniki – niższy wskazuje na poziom,
do którego należy nalać trunku, w wyższy poziom oznacza miejsce, do którego mieszankę uzupełnia się wodą.
Są to wskazania dla whisky o 40% mocy - w przypadku mocniejszych trunków, należy dokonać drobnych korekt.
Po dokonaniu oceny bukietu za pomocą nosa należy wziąć solidny łyk trunku. W tym momencie dobrze jest zanotować swoje pierwsze wrażenia – szczególnie jeśli degustacja obejmuje kilka rodzajów whisky.
Wewnątrz ust należy poprzemieszczać
alkohol, rozprowadzając go na całym języku. Połykając, należy zwrócić uwagę na to, jak długo utrzymują się smaki w ustach i jakiego rodzaju są to smaki. Długi finisz, a więc długo utrzymujące się smaki, uznawane są przez koneserów
za najbardziej pożądane.
Dokonując profesjonalnej lub amatorskiej degustacji, a co za tym idzie oceny whisky, należy skupić się na profilu reprezentowanym przez konkretny trunek:
Treść: Ciężar, pełność. Na treść whisky ma wpływ między innymi wielkość
alembiku i typ beczki, w której dojrzewał trunek.
Słodkość: Na poziom słodkości whisky oddziałują cukry zawarte w piwie gorzelniczym, nieprzerobione w trakcie fermentacji, czy katalizy wykonywanej podczas destylacji, a także
glukoza, która wydobywa się z nowych beczek podczas dojrzewania.
Smak/Aromat: dymny; medyczny; tytoniowy; miodowy; korzenny; winny; orzechowy; słodowy; kwiatowy; owocowy.