Czytaj dalej
to bardzo ważna gorzelnia dla historii destylacji w Szkocji. Choć nie przetrwała do dziś, jej nazwa częstokroć przewija się wśród znawców tematu. A nadal dostępne (jeszcze!) oficjalne bottlingi są coraz bardziej białymi krukami na wtórnym rynku.
Littlemill
Littlemill do dziś ma swoich fanów. Choć gorzelnia umilkła w latach 90-tych XX wieku, oficjalne i niezależne bottlingi nadal funkcjonują na rynku. Gorzelnia niestety nie przetrwała, gdyż sukces nie był jej pisany. Wpływ na to miała też jakość destylatów – szczególnie oficjalne wypusty bywały nierówne.
Wielki kawał historii
Oficjalną destylację w Littlemill rozpoczęto już w 1772 roku. Taka data zresztą widnieje na kamieniu w pobliżu pozostałości po gorzelni. W tym samym roku zbudowano na terenie zakładu kwatery dla urzędników akcyzowych. Dzięki temu akt prawny z 2 listopada 1773 roku mówi wprost o nadaniu przez króla Jerzego III pierwszej w historii Szkocji licencji na produkcję mocnych alkoholi (dla Roberta Muir z Littlemill).
1. Pierwszeństwo licencji
Littlemill położona była we wsi Bowling, w West Dumbartonshire w południowej Szkocji. Ściślej – jej teren znajdował się tuż przy zatoce Firth of Clyde, pomiędzy Clydebank i Dumbarton, w okolicach Glasgow. Dlatego, choć przypisana do regionu Lowland, tak naprawdę znajdowała się na granicy regionów Lowland i Highland.
2. Na granicy światów
Gorzelnia Littlemill stanęła w miejscu dawnego browaru. Browar ten zwał się Auchentorlie i już w XV wieku zaopatrywał w piwo mnichów z pobliskiego opactwa znajdującego się w Paisley. A podobno nawet przed oficjalnym uruchomieniem Littlemill wytwarzano tu także whisky.
3. W miejsce browaru
Przez wzgląd na rok założenia (1772) oraz źródła mówiące również o wcześniejszej destylacji Littlemill jest prawdopodobnie najstarszą (a na pewno jedną z najstarszych) gorzelnią w Szkocji. By sobie to uzmysłowić warto przytoczyć choćby taki fakt, iż dopiero w 4 lata po oficjalnym otwarciu Litllemill w USA ogłoszono niepodległość!
4. Najstarsza w Szkocji
W 1821 roku właścicielem Littlemill został niejaki Peter McGregor. Niestety, w rok później zmarł. Wdowa po nim, Jane, w 1823 roku, jako pierwsza kobieta nie tylko w Szkocji, ale i na świecie, uzyskała licencję na produkcję whisky w Littlemill. Jane pozostała w zakładzie do 1839 roku.
5. Jane McGregor
W Littlemill działał alembik będący protoplastą obecnie używanego alembika typu Lomond Still. Opracowany przez Amerykanina Duncana G. Thomasa (kupił gorzelnię w 1931 roku) łączył kocioł z kolumną i za pomocą płytek umożliwiał produkcję różnych typów destylatów (torfowych i nietorfowych). Takie alembiki popularne były również (ówcześnie) w gorzelniach japońskich. Co więcej – Thomas przestawił się pod koniec lat 30-tych XX wieku z destylacji potrójnej na podwójną. I wprowadził w zakładzie wiele innych innowacji.
6. Protoplasta Lomond Still
Littlemill produkowała 3 różne whisky – Littlemill, Dunglass i Dumbuck. Generalnie aż do lat 60-tych XX wieku w Littlemill wytwarzano łagodną whisky pod nazwą gorzelni. Dunglass (lekko torfowy) i Dumbuck (mocno torfowy) stanowiły eksperyment, produkowano je wyłącznie do blendów (do 1972 roku, kiedy Littlemill przeszło w ręce kolejnego właściciela), stąd ewentualne niezależne bottlingi tychże stanowią nie lada gratkę dla kolekcjonerów.
7. Trzy różne whisky
O oficjalnym portfolio Littlemill, oczywiście w czasie, gdy jeszcze istniała, wiadomo tyle, iż znajdowały się w nim, na przestrzeni czasów, na pewno wersje rocznikowe – 5yo, 8yo, 12yo, 20yo i 21yo. Całkiem nieźle jak na gorzelnię, która produkowała prawdopodobnie nie więcej, niż milion litrów destylatu rocznie.
8. Oficjalne portfolio
Niestety, Littlemill nie przetrwała próby czasu. Zamilkła w 1994 roku (po bankructwie jej ówczesnego właściciela, Gibson International), rozebrano ją w 1997 roku, a całości tragedii dopełnił pożar z 4 września 2004 roku. Wtedy spłonął niemal cały kompleks, resztę rozebrano, a jedynym budynkiem, który do dziś się ostał jest dom celnika i urzędnika skarbowego.
9. Upadek
Ostatnim właścicielem marki Littlemill jest Loch Lomond Group. Dzięki nabyciu praw do nazwy i marki właśnie pozostałości beczek z whisky z Litllemill cierpliwie czekają w magazynach destylarni Loch Lomond na swój czas. A przygotowuje je Master Distiller całej grupy – Michael Henry.
10. Loch Lomond Group
Littlemill, choć co poniektórzy narzekali na produkowaną przez nią whisky, ma dziś status niemal kultowy. Stawia się ją niemal w równym rzędzie z takimi kultowymi zakładami jak Port Ellen, czy Brora. Abstrahując do jakości destylatów – w kształcie, w jakim powstała, Littlemill definitywnie przeszła już do historii. Dlatego każdy oficjalny bottling od Loch Lomond Group będzie naprawdę na wagę złota…
Legenda nie umiera nigdy